Sluis Kornwerderzand

De Provincie Fryslân en verschillende andere partijen willen het sluiscomplex Kornwerderzand in de Afsluitdijk aanpassen. De aanpassing bestaat uit verbreding en verdieping van de sluis of de aanleg van een nieuwe sluis, en daarnaast het verdiepen van een aantal vaargeulen in het IJsselmeer. Het doel is het IJsselmeer beter bereikbaar te maken voor grotere schepen, zoals luxe jachten, kustvaart en binnenvaart. De gemeenteraad van Súdwest-Fryslân besluit binnenkort over de benodigde bestemmingsplanwijziging. Voorafgaand hieraan zijn de milieugevolgen onderzocht in een milieueffectrapport. De gemeente heeft de Commissie m.e.r. gevraagd het milieueffectrapport te toetsen.

Hoofdpunten uit het advies

Toetsingsadvies
In het milieueffectrapport miste de Commissie nog informatie over effecten van de aanlegwerkzaamheden op beschermde natuur, vooral watervogels. Daardoor was nog niet duidelijk of extra maatregelen nodig zijn om deze effecten te voorkomen. De informatie over de effecten van de aanpassing van het sluiscomplex en het verdiepen van de vaargeulen op watervogels is aangevuld. Daaruit blijkt dat effecten voorkomen kunnen worden door bijvoorbeeld geen damwanden te heien en verlichting te gebruiken die alleen op de werklocatie gericht is. Ook het goed plannen van de werkzaamheden aan het sluiscomplex en andere projecten in de omgeving, bijvoorbeeld de aanleg van de Vismigratierivier, is hierbij belangrijk.

Voorlopig toetsingsadvies
Uit het rapport blijkt dat afhankelijk van de oplossing voor het sluiscomplex die gekozen wordt, het landschap en cultuurhistorische waarden (historische sluisgebouwen en kazematten) anders beïnvloed worden. De Commissie vindt dat het rapport dit effect goed beschrijft. De effecten van de aanlegwerkzaamheden op beschermde natuur, vooral watervogels, zijn nog onvoldoende duidelijk. De Commissie adviseert deze informatie alsnog in beeld te brengen voordat het besluit over het bestemmingsplan wordt genomen. De gemeente heeft aangeven het rapport hierop te laten aanpassen en de Commissie hierover opnieuw om advies te vragen.

Advies reikwijdte en detailniveau
De Commissie adviseert om in het rapport de mogelijke varianten voor de uitbreiding van het complex en voor de verdieping van de vaargeulen te onderzoeken. Deze varianten verschillen in de milieueffecten. Het is belangrijk dat de gemeente hier rekening mee kan houden.
De Commissie vraagt speciale aandacht voor de effecten op cultuurhistorische waarden. Op het sluiscomplex zijn namelijk diverse monumenten aanwezig, waaronder de sluizen zelf en een aantal kazematten.