Voldoende informatie blijft een uitdaging
Het aanleveren van voldoende informatie bleek ook in 2023 weer een uitdaging. De cijfers zijn vergelijkbaar met voorgaande jaren. Het is een trend die we graag helpen keren, want een goede milieueffectrapportage - met de juiste informatie - draagt bij aan een vlot proces, betrokken partijen, transparante besluitvorming en draagt bij aan een duurzame investering.
Reikwijdte en Detailniveau
In 2023 heeft de Commissie 50 adviezen uitgebracht over een Notitie Reikwijdte en Detailniveau. De Commissie adviseert de bevoegde gezagen in alle gevallen om meer informatie te onderzoeken dan in de ontwerp-NRD voorgesteld.
Toetsing
Bij 6 toetsingsadviestrajecten kwam de Commissie tot de conclusie dat alle essentiële informatie aanwezig was. Dat betekent dat bij 58 beoordeelde milieueffectrapporten informatie ontbrak die wel essentieel is om het milieubelang mee te kunnen wegen bij het nemen van een besluit. In minder dan de helft van die gevallen (16 van de 64) besloot bevoegd gezag om het milieueffectrapport aan te (gaan) vullen.
Toetsingsadvies aanvullingen
Na aanvulling bevatten 6 van de 16 aangevulde milieueffectrapporten voldoende informatie. Het aantal aanvullingen blijft stabiel over de jaren heen (16 in 2023, 17 in 2022, 19 in 2021).
Overig
In 2023 heeft de Commissie 6 adviezen opgesteld voor een tussentijdse toetsing. Dat gaat om milieueffectrapporten die in conceptversie zijn voorgelegd (3) en om notities die onderdeel gaan worden van het milieueffectrapport (3). In het laatste geval gaat het over de te onderzoeken alternatieven en varianten.
Daarnaast zijn twee adviezen uitgebracht over de zout- en de aardgaswinning onder de Waddenzee. Het gaat om een oordeel van de Commissie over het monitoringsprogramma en de resultaten van het jaar 2022.
Tot slot heeft de Commissie een bijdrage geleverd aan een Engelstalige versie van het advies Reikwijdte en Detailniveau voor de levensduurverlenging kerncentrale Borssele.
De Commissie heeft in 2023 geen adviezen uitgebracht over mer-beoordelingen.
Milieueffectrapportage voor omgevingsvisies
In de aanloop naar het van start gaan van de Omgevingswet per 1 januari 2024, adviseert de Commissie over milieueffectrapportages voor omgevingsvisies. Aangezien het opstellen van omgevingsvisies voor provincies en gemeenten redelijk nieuw is, vindt de Commissie het belangrijk om naast onze advisering, ook tijd te steken in kennisoverdracht over waar een goed milieueffectrapportage voor een omgevingsvisie uit bestaat.
In 2023 heeft de Commissie 9 keer een milieueffectrapport bij een Omgevingsvisie beoordeeld (ten opzichte van 9 keer in 2022, en 21 keer in 2021). In alle gevallen was aanvullende informatie nodig.
Betrek de burger en belanghebbende, geef zienswijzen aandacht
In een goede milieueffectrapportage blijkt de participatie van burgers en belanghebbenden vaak cruciaal. Het gaat niet alleen om het creëren van draagvlak, maar ook om het betrekken van nog onbekende informatie die relevant is voor het plan of project. Daarom is per wet geregeld dat belanghebbenden 'zienswijzen' kunnen indienen. De inhoudelijke en procedurele beantwoording hiervan is de taak van het bevoegd gezag. Het bevoegd gezag bepaalt ook of de zienswijzen wel of niet aan de Commissie ter beschikking gesteld worden. De Commissie kan vervolgens naar zienswijzen verwijzen in haar advies.
In bijna 50% van adviezen is de Commissie gevraagd om ook zienswijzen mee te nemen bij het opstellen van het advies. Het Rijk stelt in ruim 80% van de adviestrajecten de adviezen beschikbaar, ten opzichte van iets meer dan 50% bij provincies en minder dan 40% bij gemeenten.
Passende beoordeling
In het milieueffectrapport wordt bepaald of een plan of project significante gevolgen heeft voor Natura 2000 gebieden. Als niet kan worden uitgesloten dat een plan of project significante gevolgen heeft, dan moet een Passende beoordeling worden gemaakt. Daarin wordt dieper ingegaan op de gevolgen voor Natura 2000-gebieden. In 2023 is bij 26 milieueffectrapporten een Passende beoordeling opgesteld bij het toetsingsadvies. Bij 12 van deze rapporten ontbrak (nog) informatie over natuur. Bij 2 aanvullingen op het toetsingsadvies was een Passende beoordeling onderdeel van de aanvulling op het milieueffectrapport.
