Politieke bestuurder en milieueffectrapport
Nieuwsbericht | 3 februari 2025
Wat heb je als bestuurder aan een milieueffectrapport voor je ruimtelijke plan of project? Waarom zou je een mer-traject willen, wat heb je daaraan? Dat leggen we uit in deze factsheet.
Factsheet Politieke bestuurder en milieueffectrapport
Een milieueffectrapport beschrijft de gevolgen van een plan of project op de leefomgeving. En het laat zien hoe eventuele gevolgen te voorkomen of te verminderen zijn. Door dit op tijd in beeld te hebben, kun je er in het plan en bij het besluit rekening mee houden. Zo heb je als bestuurder alle informatie op tijd in handen om een goed afgewogen besluit te nemen.
Meerwaarde van milieueffectrapportage
Milieueffectrapportage hoort altijd bij een besluit, bijvoorbeeld over een omgevingsvisie, omgevingsplan, programma of omgevingsvergunning. Al tijdens de voorbereiding geeft het inzicht in alle effecten, bijvoorbeeld over bodem, water- en luchtkwaliteit, gezondheid, verkeersveiligheid, natuur en erfgoed. Het resultaat van het onderzoek naar de effecten wordt vastgelegd in een openbaar milieueffectrapport.
Voordelen van milieueffectrapportage
- Het biedt helderheid voor iedereen: tijdens de voorbereiding van het plan, bij de participatie en natuurlijk bij het nemen van het besluit.
- Het maakt zichtbaar hoe plannen beter kunnen: door te kijken naar andere opties en maatregelen.
- Het brengt knelpunten op tijd in beeld: dat voorkomt later (juridische) vertraging.
Goed om te weten: het rapport bevat altijd een samenvatting die makkelijk leesbaar is en een goed beeld geeft van het plan, het onderzoek en de conclusies.
Een milieueffectrapport biedt waardevolle informatie voor:
- de politieke bestuurder
- raads-, staten- en Kamerleden
- de initiatiefnemer
- omwonenden
- belangengroepen
Spelers bij een milieueffectrapport
- De initiatiefnemer is bijvoorbeeld een bedrijf dat een nieuwe fabriek wil bouwen of de gemeente die een omgevingsvisie opstelt. De initiatiefnemer is verantwoordelijk voor het maken van het MER.
- Het bevoegd gezag neemt het besluit over de vergunning of over de omgevingsvisie en gebruikt daarbij de informatie uit het MER.
- De Commissie mer adviseert als onafhankelijke partij over informatie die belangrijk is voor het besluit en over de kwaliteit van deze informatie. Zij geeft geen oordeel over een plan of een besluit.
Welke informatie staat er in een MER?
In de Omgevingswet staat welke informatie een MER moet bevatten. Belangrijke onderwerpen zijn:
Het doel van het plan of project
- Wat wordt er gebouwd, aangelegd of verplaatst en op welke manier? Waar komen in de toekomst misschien nieuwe woningen of wegen?
- Wat legt het besluit precies vast? Alleen een locatie, of ook de inrichting en het gebruik?
- Waar moet je rekening mee houden wat betreft beleid? Welke wetten en regels zijn relevant?
- Wat is de situatie nu en wat verandert er door het plan of project?
De verschillende oplossingen en de effecten hiervan
- Met welke oplossingen is het doel te bereiken?
- Wat zijn de positieve en negatieve effecten voor de leefomgeving? Verschillen deze effecten per oplossing?
- Zijn negatieve milieueffecten te voorkomen of te beperken?
Onzekerheden en vinger aan de pols
- Welke onzekerheden zijn er? Wat weten we gewoon nog niet?
- Welke ontwikkelingen volg je en wat doe je als het anders loopt?
Vrijwillig of verplicht?
Een MER is waardevol bij elk besluit dat invloed heeft op de leefomgeving. Wanneer het plan of project ‘aanzienlijke gevolgen kan hebben op de leefomgeving’ is een MER vaak verplicht. In de Omgevingswet en het Omgevingsbesluit staat wanneer dit het geval is. De jurist of mer-deskundige van uw organisatie of het Informatiepunt Leefomgeving kan hier meer informatie over geven.
Welke stappen zijn er?
Notitie Reikwijdte en detailniveau
Deze notitie is de basis van het milieueffectrapport. Het laat zien aan welke oplossingen wordt gedacht en welke onderzoeken gaan plaatsvinden. Zo biedt de notitie houvast voor de inhoud van het milieueffectrapport.
Onderzoeken en participatie
De resultaten uit onderzoeken en de opbrengst van de participatie geven input aan het plan of project. Door oplossingen en milieugevolgen met elkaar te vergelijken is het plan te verbeteren.
Milieueffectrapport
In het milieueffectrapport staan de resultaten van de onderzoeken en onderzochte oplossingen. Het rapport en het ontwerpbesluit worden openbaar als ze ter inzage gaan. Iedereen kan daar op reageren met een zienswijze.
Besluit
Tot slot neemt het bevoegd gezag een besluit. Daar staat in hoe rekening is gehouden met de informatie in het milieueffectrapport en met het advies van de Commissie.
Zie ook de infographic Hoe werkt de mer-procedure?
Waarom de Commissie mer vragen?
De Commissie adviseert als onafhankelijke partij overheden over milieueffectrapporten. Hiermee weet je als bestuurder zeker dat alle relevante informatie in beeld is.
De Commissie mer adviseert en denkt mee:
- Bij de voorbereiding op een mer-procedure kan ze meedenken over een logische opzet en aanpak.
- Bij de start van een mer-procedure kan ze advies geven over de Notitie reikwijdte en detailniveau: welke onderzoeken en informatie zijn belangrijk? Dit helpt om een goed milieueffectrapport te maken.
- Over het milieueffectrapport geeft ze een toetsingsadvies: staat alle relevante informatie in het rapport en zijn de conclusies duidelijk? Een voorlopige toetsing kan ook voordat het hele rapport af is, bijvoorbeeld over de voorgestelde oplossingen.
- Over andere rapporten zoals mer-beoordelingen, monitoringsplannen of (milieu)audits.