Adviezen

3338. Porthos – CO2 transport en opslag (Rotterdam CCS Project)

Porthos (Port of Rotterdam CO2 Transport Hub & Offshore Storage) is een project van het Havenbedrijf Rotterdam, Energie Beheer Nederland en de Nederlandse Gasunie. Door het project kunnen bedrijven in het Rotterdamse havengebied het broeikasgas CO2 dat ze produceren en afvangen, in lege gasreservoirs onder de Noordzee opslaan. Zo komt er minder van dat gas in de lucht. Voordat de ministers van Economische Zaken en Klimaat en van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties besluiten over het plan en de verschillende vergunningen, zijn de milieugevolgen onderzocht in een milieueffectrapport.

Procedure en adviezen

Reikwijdte en detailniveau
25-07-2018 Adviesaanvraag bij de Commissie mer
07-02-2019 Aankondiging start procedure
08-02-2019 Ter inzage legging van de informatie over het voornemen
02-05-2019 Advies reikwijdte en detailniveau uitgebracht
Advies reikwijdte en detailniveau
Persbericht
Toetsing
19-05-2020 Aanvraag toetsingsadvies bij de Commissie mer
25-09-2020 Ter inzage legging MER
08-12-2020 Voorlopig advies uitgebracht
Voorlopig advies
Persbericht
Toetsing aanvulling op het MER
08-12-2020 Aanvraag toetsingsadvies bij de Commissie mer
04-02-2021 Advies uitgebracht
Toetsingsadvies
Persbericht

Opmerkingen bij de advisering

Toetsingsadvies
Het aangepaste milieueffectrapport geeft nuttige informatie over archeologie op zee en over de effecten op beschermde soorten in het havengebied, zoals broedkolonies van meeuwen. Ook blijkt aandacht belangrijk voor de uitstoot van zeer zorgwekkende stoffen en stikstof die vrijkomt bij het afvangen van CO2. De omvang van die uitstoot is nog erg onzeker. Daarom bestaat volgens de Commissie de kans op conflicten met de natuurregelgeving, de doelen voor schone lucht en andere ambities voor bedrijvigheid in de haven. Zij vraagt bij de ministers en de regio aandacht hiervoor.

Tot slot adviseert de Commissie de ministers beter te onderbouwen hoe aantasting door stikstof van gevoelige duingebieden, in bijvoorbeeld de Voordelta en Coepelduynen, wordt voorkomen.

Voorlopig toetsingsadvies
Het afvangen, transporteren en opslaan van CO2 afkomstig van bedrijven in het Rotterdamse havengebied heeft gevolgen voor de luchtkwaliteit en de natuur. Het milieueffectrapport over wat als het ‘Porthos-project’ bekend staat, brengt die gevolgen nog onvoldoende in beeld. Dat zegt de Commissie voor de milieueffectrapportage in haar voorlopige advies over dat rapport. De minister van Economische Zaken en Klimaat had de Commissie gevraagd de inhoud van het rapport te beoordelen.
Het afvangen, transporteren en opslaan van CO2 vraagt veel energie en leidt tot emissies van bijvoorbeeld stikstofverbindingen. Voor het transport en de opslag is dit goed in beeld gebracht. Voor het afvangen van CO2 ontbreekt deze informatie nog omdat onduidelijk is welke bedrijven CO2 gaan aanleveren. Het rapport moet echter op hoofdlijnen de luchtverontreiniging door het afvangen van CO2 laten zien en of dat past binnen de luchtkwaliteitsdoelstellingen. Verder zijn mogelijk enkele effecten op omliggende natuurgebieden en op beschermde soorten in het havengebied onderschat.

De Commissie vindt dat deze soms onzekere effecten beter moeten worden beschreven. Ze adviseert verder om aan te geven hoe de effecten worden gemonitord en hoe dat wordt gebruikt om het project bij te sturen. De ministers nemen de adviezen van de Commissie over, zullen het rapport op korte termijn aanvullen en het daarna opnieuw laten beoordelen. Vervolgens nemen ze een besluit over het Porthos-project.

Advies reikwijdte en detailniveau
Het Porthos-project focust op het aanleggen van de hoofdtransportleiding, een compressorstation en de opslag van CO2 in lege gasvelden onder de Noordzee. Voor besluitvormers en belanghebbenden is het van belang om voldoende inzicht te krijgen in de ‘impact’ van het hele systeem. De Commissie adviseert daarom de milieueffecten van de afvang en aantakking van CO2-leveranciers en de aansluiting van de hoofdtransportleiding op de bestaande CO2-transportleiding naar glastuinbouwbedrijven in het Westland (OCAP-leiding) ook te beschrijven in het rapport.
De Commissie vindt het van belang dat in het milieueffectrapport al stilgestaan wordt bij een monitoring- en evaluatieplan. De voorgenomen opslag van CO2 van industrie in lege gasvelden is namelijk nooit eerder in de wereld op deze schaal toegepast. Lange termijnrisico’s vragen aandacht, bijvoorbeeld hoe CO2 inwerkt op de diepe ondergrond. Ook moet de CO2 worden gevolgd in het transportsysteem om bij een eventuele lekkage zo snel mogelijk in te kunnen grijpen.

Betrokken partijen

Samenstelling van de laatste werkgroep

dr. ir. Wim Brilman
ir. Robert (Rob) Geerts
dr. Robert Hack
dr. Bert van der Valk
ing. Rob Vogel
drs. Gerrit de Zoeten

Voorzitter: ir. Harry Webers
Werkgroepsecretaris: drs. Sjoerd Harkema

Initiatiefnemer en Bevoegd gezag

Initiatiefnemer
Energie Beheer Nederland B.V. (EBN)
N.V. Nederlandse Gasunie
Havenbedrijf Rotterdam N.V.
Ministerie van Economische Zaken en Klimaat

Bevoegd gezag
Ministerie van Economische Zaken en Klimaat
Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties

Overige gegevens

Gebied: Nederland, provincie Zuid-Holland


Categorieën Besluit m.e.r.

Code Omschrijving
008.2 Project-m.e.r. en plan-m.e.r. vanwege kaderstelling
C08.1 2018: aanleg, wijziging of uitbreiding buisleiding diameter >80 cm of lengte >40km voor transport gas, olie, chemicaliën of voor CO2 geologische opslag, incl. pompstation
C08.2 2018: oprichting van opslaglocaties volgens Richtlijn 2009/31/EG voor CO2-opslag
C15.1 2018: infriltratie van water in de bodem of onttrekking grondwater alsmede wijziging of uitbreiding van bestaande infriltraties en onttrekkingen >=10 milj m3 pj
D15.2 2018: aanleg, wijziging, of uibreiding van werken voor onttrekken of kunstmatig aanvullen van grondwater >=1,5 milj m3 pj

Bijgewerkt op: 04 feb 2021