ECLI:NL:RBOBR:2021:988

Conclusies voor de m.e.r. praktijk

• Het bevoegd gezag moet het zorgvuldigheidsbeginsel betrekken bij de beslissing of het een aanvraag buiten behandeling laat vanwege het ontbreken van een m.e.r.-beoordelingsbesluit (artikel 7.28 Wet milieubeheer).
• Het bevoegd gezag mag het advies van de GGD en/of een algemeen landelijk rapport over verhoogde risico’s voor de volksgezondheid meewegen in zijn besluit dat een milieueffectrapport nodig is, als daarin aanknopingspunten zijn met de specifieke aanmeldnotitie. Dat is ook het geval als wordt voldaan aan wet- en regelgeving en de beste beschikbare technieken worden toegepast.
• In een milieueffectrapport kan dan onderzocht worden welke maatregelen getroffen kunnen worden om risico’s voor de volksgezondheid te beperken.

Casus

Op 9 december 2016 heeft het college van burgemeester en wethouders van de gemeente Oss een aanvraag ontvangen voor een omgevingsvergunning voor het veranderen van een geitenhouderij. De aanvraag omvat de uitbreiding van de inrichting met een stal voor 339 vrouwelijk jongvee, 200 opfokgeiten van 0 tot 60 dagen en 1.500 melkgeitenplaatsen. Op 4 april en op 17 juli 2017 heeft het college om nadere gegevens gevraagd. Die nadere gegevens heeft de aanvrager verstrekt. Het college heeft de aanvraag op 29 november 2017 vervolgens buiten behandeling gelaten omdat het nog geen m.e.r.-beoordelingsbesluit had genomen. Dat besluit kon het college ook nog niet nemen omdat de aanvrager nog geen aanmeldnotitie voor een m.e.r.-beoordeling had ingediend. Daarna heeft de eigenaar van de geitenhouderij alsnog een aanmeldnotitie voor een m.e.r.-beoordeling ingediend. Daarop heeft het college besloten dat de geitenhouder een milieueffectrapport moet maken, om te kijken of er belangrijke risico’s optreden voor de volksgezondheid. Dit baseert het college onder andere op een advies van de GGD.
Eisers klagen dat het buiten behandeling laten van de aanvraag uit de lucht kwam vallen. Het college heeft volgens eisers erkend dat de aanvraag volledig was, en daar mochten zij op vertrouwen. Verder heeft het college hen nooit gevraagd een m.e.r.-beoordelingsbesluit te overleggen. Eisers zijn het ook niet eens met het uiteindelijke besluit dat een milieueffectrapport gemaakt moet worden. Onder andere betogen eisers dat de GGD niet heeft geadviseerd om een milieueffectrapport op te stellen. Ook menen zij dat er onvoldoende gekeken is naar de specifieke omstandigheden die een rol spelen bij de verspreiding van endotoxinen, zoals ventilatie, het plaatsen van een luchtwasser, afstanden, emissies van fijn stof en dergelijke. Een verwijzing naar een algemeen rapport over het verband tussen longontstekingen en geitenhouderijen is volgens hen onvoldoende onderbouwing om een milieueffectrapport te vragen. Een milieueffectrapport zou verder geen toegevoegde waarde hebben. Het is bovendien niet aan eisers om inzicht te verschaffen in het verband tussen longontstekingen en geitenhouderijen.

Overwegingen van de bestuursrechter
Vertrouwensbeginsel en overgangsrecht
De rechtbank oordeelt dat eisers niet mochten veronderstellen dat het college een m.e.r.-beoordelingsbesluit overbodig vond. Het college heeft zich hier nooit over uitgelaten, en eisers werden op dat moment bijgestaan door deskundigen. In de Wet milieubeheer en het Besluit m.e.r. werd weliswaar pas na de aanvraag de verplichting opgenomen dat een aanmeldnotitie ingediend moest worden. Omdat er echter geen overgangsrecht van toepassing was, mocht het college deze wijzigingen in de wet toch toepassen.

Dwingende formulering art. 7.28 Wm
In artikel 7.28, eerste lid, van de Wet milieubeheer staat dat het bevoegd gezag een aanvraag buiten behandeling moet laten als er geen m.e.r.-beoordelingsbesluit ligt. Artikel 4:5, eerste lid, van de Awb is minder dwingend geformuleerd. Daarin staat dat het bevoegd gezag een aanvraag buiten behandeling mag laten als de aanvraag onvolledig is. In dit geval is:

• lopende de aanvraag in de wet opgenomen dat een m.e.r.-beoordelingsbesluit bij de aanvraag moet worden ingediend,
• er geen overgangsrecht,
• er geen harde beslistermijn, en
• de betreffende wetswijziging inmiddels alweer teruggedraaid.