Een RES is meestal planMER-plichtig

De RES’en 2.0 die de regio’s gaan opstellen onder de Omgevingswet zijn meestal programma’s en dus plan-mer-plichtig. Dat volgt uit het advies van de werkgroep RES en plan-mer aan de minister van EZK en de minister voor VRO. Aanleiding voor het advies waren Kamervragen eind 2021 van de fractie van Volt.

Concreet is sprake van plan-mer-plicht voor de RES 2.0 als:

• De RES kaderstellend is voor een mer-plichtig of mer-beoordelingsplichtig besluit.
• Een passende beoordeling voor de gevolgen op een Natura 2000-gebied moet worden gemaakt.
• De RES het kader vormt voor besluiten over andere projecten die aanzienlijke milieueffecten kunnen hebben.

Wat levert een milieueffectrapport bij een RES concreet op?

Tijdens de pilot RES 1.0 zijn verschillende milieueffectrapporten door de Commissie mer getoetst. Uit de pilot bleek de meerwaarde van een milieueffectrapport bij een RES. De werkgroep RES en plan-mer zette de voordelen in haar advies op een rij:

• Alle milieueffecten komen systematisch, transparant en objectief in beeld, en het publiek is er vroegtijdig bij betrokken.
• Op regionaal schaalniveau wordt de impact van keuzes voor opwekken van duurzame energie op de leefomgeving, natuur en het landschap duidelijk.
• Door varianten te onderzoeken wordt duidelijk waar de minste mensen hinder ondervinden en/of waar de minste impact is op natuur,  biodiversiteit en landschap.
• Regionaal onderzoek kan aantonen welke voorwaarden nodig zijn bij gemeenten om negatieve (cumulatieve) impact op de natuur en landschap te voorkomen.
• Tot slot wordt duidelijk of maatregelen nodig zijn om de juridische haalbaarheid/doelbereik van plannen te waarborgen. Bijvoorbeeld de impact op vogels of vleermuizen. Zo voorkom je vertraging bij de uitvoering.

Bekijk de video over de RES pilots:

Speel video af

Milieueffectrapportage als onderdeel van nieuwe bestuurscultuur

‘De tijdsinvestering voor een milieueffectrapportage win je terug in de loop van het traject. Het moet onderdeel zijn van een nieuwe cultuur van het Nederlandse openbaar bestuur’, aldus Jan Jacob van Dijk, voorzitter van de werkgroep RES en plan-mer.

De voorzitter adviseert om ook voor andere thematische plannen en programma’s, denk aan de stikstofproblematiek en woningbouw, naar de plan-mer.-plicht te kijken: ‘Doorontwikkeling van plan-mer als instrument verdient aanbeveling. Betrek daar ook burgers bij en kijk naast milieueffecten ook naar gezondheids-, leefbaarheids- en sociale aspecten.’

De Commissie mer adviseert regelmatig over deze thema’s in milieueffectrapporten. Advisering over de plan-milieueffectrapporten bij de RES 2.0 door de Commissie is een verplicht onderdeel van het proces.