3660. Programma aansluiting wind op zee (PAWOZ Eemshaven)

Om de klimaatdoelen te halen worden op de Noordzee ten noorden van de Waddeneilanden meerdere windparken aangelegd. De voorkeursroutes van deze kabels en leidingen worden nu vastgelegd in een landelijk programma. Voordat de minister hierover besluit zijn de milieugevolgen onderzocht in een milieueffectrapport. Later volgt nog een milieurapport waarin de voorkeursroutes in detail worden uitgewerkt.

Procedure en adviezen

Reikwijdte en detailniveau
21-04-2022 Adviesaanvraag bij de Commissie mer
30-09-2022 Ter inzage legging van de informatie over het voornemen
28-11-2022 Advies reikwijdte en detailniveau uitgebracht
Advies reikwijdte en detailniveau
Persbericht
Tussentijdse toetsing
11-05-2023 Aanvraag toetsingsadvies bij de Commissie mer
03-08-2023 Advies uitgebracht
Tussentijds toetsingsadvies
Persbericht
Tussentijdse toetsing 2
24-08-2023 Aanvraag toetsingsadvies bij de Commissie mer
23-11-2023 Advies uitgebracht
Tussentijds toetsingsadvies 2
Persbericht
Toetsing
19-12-2024 Aanvraag toetsingsadvies bij de Commissie mer
28-03-2025 Ter inzage legging MER
27-05-2025 Toetsingsadvies uitgebracht
Toetsingsadvies
Persbericht

Opmerkingen bij de advisering

Toetsingsadvies
Het milieurapport is over het algemeen goed en conclusies doorgaans navolgbaar. De onderliggende onderzoeken zijn ook uitgebreid en zorgvuldig. Dit is ook noodzakelijk omdat de routes ook door belangrijke natuurgebieden van internationale betekenis gaan en het gebied de Werelderfgoedstatus heeft.
Het rapport geeft aan dat met maatregelen de routes naar verwachting geen ontoelaatbare effecten hebben op natuur en landschap. Dit is nu nog niet voldoende onderbouwd. Bijvoorbeeld voor verstoring van wadvogels die al onder druk staan en moeten uitwijken naar andere gebieden. Ook is het nodig om de opeenstapeling van milieugevolgen inzichtelijk te maken. Zo zijn de verschillende routes apart beoordeeld, maar de minister wil meerdere routes realiseren. Deze kunnen mogelijk samen grotere effecten hebben op natuur en landschap dan nu is aangegeven.

Tussentijds toetsingsadvies 2
Op basis van het onderzoek in de notitie Routeontwikkeling wil de minister verschillende routes laten afvallen omdat deze niet uitvoerbaar of vergunbaar zijn. Dit geldt voor de Meeuwenstaart-, Horsborngat- en Geul Rottums-routes. De Boschgatroute valt af voor de waterstofleiding, de elektriciteitskabels worden hier nog wel onderzocht. De notitie laat goed zien dat de afgevallen routes negatieve effecten hebben op de beschermde natuur in het Natura 2000-gebied Waddenzee, en dat er geen mogelijkheden zijn voor compensatie van deze effecten.

Tussentijds toetsingsadvies
Op basis van het onderzoek in de notitie Routeontwikkeling deel 1 wil de minister de Meeuwenstaart- en de Boschgatroutes laten afvallen omdat deze niet uitvoerbaar of vergunbaar zijn. Het voorstel is om deze routes niet verder mee te nemen en niet te onderzoeken in het nog op te stellen milieueffectrapport. De Commissie adviseert om beter te beargumenteren wat het effect is op de beschermde natuur in het Natura 2000-gebied Waddenzee, en of er mogelijkheden zijn voor compensatie. Het ministerie van Economische Zaken en Klimaat neemt het advies over en verwerkt dit in de notitie Routeontwikkeling deel 2.

Advies reikwijdte en detailniveau
De benodigde kabels en leidingen gaan door het Noordzeegebied, het Waddengebied en deels over land. Het rapport vergelijkt verschillende routes op hun milieugevolgen, zoals natuur, archeologie en veiligheid. Een goede aanpak, zegt de Commissie. De Commissie adviseert om voor de routes op de Wadden extra aandacht te besteden aan beschermde Natura 2000-gebieden. Dit kan het grootste knelpunt zijn voor de realisatie van de kabels en leidingen. Onderbouw verder met milieu-informatie waarom eerder aangedragen routes zijn afgevallen en waarom Eemshaven de aansluitlocatie is voor de energie, aldus de Commissie.

Betrokken partijen

Samenstelling van de laatste werkgroep

dr. Heleen van Londen
dr. Valérie Reijers
ir. Gigi van Rhee, MBA
ing. Gert Schouwstra, BPM
ing. Rob Vogel

Voorzitter: ir. Kees Slingerland
Werkgroepsecretaris: Tom Ludwig, MA

Initiatiefnemer en Bevoegd gezag

Initiatiefnemer
TenneT TSO
Nederlandse Gasunie

Bevoegd gezag
Ministerie van Klimaat en Groene Groei

Overige gegevens

Gebied: provincie Groningen


Categorieën Bijlage V Omgevingsbesluit

Code Omschrijving
007.1 Plan-MER vanwege kaderstelling
007.2 Plan-MER vanwege passende beoordeling
C24 2018: aanleg, wijziging of uitbreiding van een bovengrondse hoogspanningsleiding >=220 kilovolt en >=15 kilometer
J8 Hoogspanningsleidingen

Bijgewerkt op: 27 mei 2025